Ni ne bezonas esperantistan politikpartion

Esperantujo estas kiel granda domo kun multaj ĉambroj kaj oni ĉiam eltrovas novajn kaj malkutimajn aferojn. En unu el la ne bonaj konataj ĉambroj estas tre neatendita afero – esperantista politikpartio kiu celas disvastigi Esperanton. Mi estis tre surprizita kiam mi unue aŭdis pri tio, sed ankaŭ kurioza ĉar mi havas grandan intereson en politiko. Ĝi nomiĝas Eŭropo – Demokratio – Esperanto (EDE) kaj la partio partoprenos la voĉdonado por la eŭropa parlamento ĉi-jare.

Sed kial ĝi ekzistas? Ĉu esperantistoj vere bezonas politikpartion? Kio estas la programo? Ĉu Esperanto estas la sola celo? Antaŭ monato, mi partoprenis ĉe JES (Junulara E-Semajno) kaj tie EDE havis diskutrondon. Mi iris kun kelkaj amikoj kiuj ankaŭ interesas pri politiko sed ni havis kelkajn demandojn. Bedaŭrinde, la diskutrondo estis fiasko. Kvankam la prezidanto de EDE Bert Schumann ĉeestis, li ne povis klarigi kial EDE estas subteninda kaj voĉdoninda, kaj se oni ne povas konvinki eĉ esperantistojn, kiel oni povus konvinki neesperantistojn? Plejparto de la flugfolioj kaj informiloj estis en la germana kaj unu organizanto forte kritikis esperantistojn kiuj parolas la anglan, sed li nur povis paroli la germanan. Ili evitis kaj ignoris niajn demandojn, ilia plej ofta respondo estis ŝultolevi kaj diri nu, tion ni faras. Kvankam, mi kaj miaj amikoj komence simpatiis, pro la malemo respondi al niaj demandoj, ni iĝis pli kaj pli kritikemaj, kaj kiam ni forirs ni tute malaprobis EDEn.

Kio estas la programo de EDE? Fakte ili aspektas tute ne preta por la voĉdonado (kiu okazos post nur kvar monatoj) kaj estas apenaŭ iu ajn informo ĉe la retejo aŭ ie alia. La sola afero kiun mi trovis estas mallonga programo sed ĝi ne enhavas eĉ unu konkretan proponon. Kompare al aliaj politikpartioj ĝi estas mallongega kaj nur parolas pri malklaraj kaj maldetalaj banalaĵo. Esence, ĝi diras ke demokratio estas bona kaj ni bezonas lingvan justecon. Sed kiel atingi ĝin? Ĝi laŭdas esperanton, sed ne klarigas kiel ĝi subtenas kaj disvastigas la lingvon. Ĉu oni proponas ĝin kiel oficala lingvo de EU, ĉu oni instruu ĝin en lernejoj? Strange, estas artikolo en Libera Folio en kiu, EDE diris ke ĝi ne estas esperantista politikpartio. Sed se Esperanto ne estas la celo, kio estas? Kial Esperanto estas en la nomo se ĝi ne estas la celo?

EDE parolas multe pri demokratio, sed en malklara maniero. Ili ofte diras ke ili subtenas demokration, ŝatas demokration kaj volas pli da demokration, sed tute ne estas preciza propono. Eŭropuniaj landoj jam estas demokratioj, do kion EDE ŝanĝos? Ili diras ke oni ne ĉiam povas voĉdoni por la plej ŝatata kandidato, sed devas voĉdoni “taktike”, sed en mia lando tio tute ne veras. Oni povus diri ke Hungario iras malproksimen el demokratio, sed kion proponas EDE? EDE kritikas la anglan, sed kion ili proponas? “Mi ne ŝatas la anglan” ne estas politika programo.

Mi estas plenkore esperantisto kaj dediĉas multe da tempo al la movado (mi eĉ estas komitatano de TEJO) sed eĉ mi ne zorgas sole pri Esperanto. Ĉu EDE ne scias ke ekzistas gravaj aferoj esker Esperantujo? Jes Esperanto estas grava por mi, sed la ekonomio kaj socio ankaŭ estas tre grava. Kiam mi voĉdonas, mi pensas pri edukado, la sansistemo, publika transportado, impostoj, la medio, malriĉeco, internacia politiko, justeco, abortigo, migrado, malegaleco, loĝado, krimo, laboro ktp. Kion EDE faros pri tiuj aferoj? Mi ne ignoros tiujn aferojn, ili estas tro gravaj. Kaj se EDE ignoras ilin, homoj simple ignoros EDEn. Mi komprenas ke esperantistoj ne samopinias pri tiuj aferoj, do ne eblas havi komunan programon, sed oni ne povas esti politikpartio kaj ignori tiujn aferojn. Dum la diskutrondo, oni parolis pri regiono de Germanio kie la prezidanto de la esperanta klubo ankaŭ estas prezidanto de la AfD (faŝistoj) klubo. Se Esperanto estas la sola komuna ligo inter la membroj de EDE, ĉu eblas ke faŝistoj kandidatiĝus?

Kio estas la strategio de EDE? Ĉiuj politikpartioj bezonas strategion, per kiu ili planas kiel kreski subtenon, gajni pli da voĉdonantoj, atingi seĝojn en la parlamento, aliĝi al la registaro kaj realigi sian programon. Ĉar tial politikpartioj ekzistas ĉu ne? Por realigi siajn celojn kaj programon? Fakte kion EDE faros se ili iam gajnus parlamentanon? Ne estas tre probabla okazaĵo sed imagu se ia miraklo okazus. Kion la parlamentano faros? Ĉu ĝi parolus nur pri Esperanto ĉiutage? Ĉu ĝi diskutus aliajn aferojn kaj voĉdonus pri aliaj leĝoj? Ĉu ili planas iam aliĝi al la registaro aŭ ĉu la partio nur estas ŝajnigo?

Sed kiom da voĉdonoj EDE ricevis? Por politikpartio, preskaŭ neniom kaj ĝi ne estis proksime al la gajno de eĉ unu seĝo. Sed, ĝi ricevis multe pli ol mi atendis. Dekoj da miloj da homoj voĉdonis por EDE kaj kvankam tio estas preskaŭ nenio kompare al la kvanto da loĝantoj en la Eŭropa Unio, ĝi estas pli ol nenio. Ĉu dekono de unu elcento en unu lando estas sukceso aŭ malsukceso?

	2004	2009	2014
Francio	25,259 (0.15%)	28,945 (0.17%)	33,609 (0.18%)
Germanio	–	11,772 (0.045%)	–
Entute	25,259	40,717	33,609

EDE diras ke eĉ aperi ĉe la balotilo estas bona reklamo por Esperanto ĉar homoj vidos la nomon kaj eble serĉos pli da informo. Ĉar ĝi estas politikpartio, gazetoj iomete raportas pri ĝi kaj ili meritas senpagan reklamon en la televido. Senpaga reklamo ja estas bona afero kaj preskaŭ la sola bona afero pri EDE, sed kiom da homoj ĝi allogas? En mia lando, ĉiuj politikpartio rajtas unu mallongan senpagan reklamon ĉe la nacia televidstacio sed mi neniam rigardis eĉ unu. Ili havas tre malgrandan influon. Dum JES, EDE-ano diris ke 80 milionoj da germanoj vidis la reklamon kaj kiam mi diris ke mi dubas ĉu la tuta popolo de lando rigardis ĝin, ili diris ke la nombro ne gravas. En la flugfolioj, ili deklaras ke “milionoj” da homoj rigardis la filmeton, sed ĉu iu vere kalkulis? Kiom da novaj homoj kontaktis EDEn aŭ aliajn asociojn post la reklamo? Kiom da artikoloj aperis en gazetoj kaj ĉu estis bona reklamo por la lingvo, aŭ ĉu homoj nur ridis? La reklamado povus malallogi homojn se ili pensas ke Esperanto estas ia stranga politika afero. Sed la plej grava demando:

Ĉu indas krei politikpartion nur por senpaga reklamado?

 

 

EDE laŭte fanfaronas ke ĝi estas tuteŭropa politikpartio kaj aktivas trans la tuta kontinento. Sed vere, dum la pasinta eŭropa voĉdonado, ĝi aperis sur la balotilo en nur unu lando (Francio). 2009 estis la plej sukcesa voĉdonado por la partio ĉar ĝi aperis en du landoj – sed eĉ tiu ne estas “tuteŭropa”. Ĉi-jare ili provos aperi en Germanio, sed ĝis nun nur estas sur la balotilo de Francio. Do la plejparto de eŭropaj uniaj civitanoj ne povas voĉdoni por ili eĉ se ili volas. La rilato inter la naciaj sekcioj kaj la kontinenta federacio estas malklara, dum la prelego ili diris malsame ol aliaj partioj, ilia programo estas tuteŭropa, sed ili ankaŭ diris ke la naciaj sekcioj decidas pri la programo. Do, ĉu la programo estas nacia aŭ internacia? Kio okazas se la naciaj sekcioj malkonsentas kaj proponas kontraŭajn programojn?

Ili diras ke ili ne povas respondi al ĉiuj demandoj ĉar ĝi estas nova partio sed fakte ĝi ekzistas ekde 2003, do 16 jaroj. Se post tiom da tempo ili ankoraŭ ne havas veran manifeston aŭ aktivas en nur du landoj, la problemo ne estas manko de tempo. Ili forte kritikis aliajn esperantistajn organizojn ĉar ili “atingis nenion” sed kion ili atingis? Kiel la malpli ol dekono de unu elcento en voĉdonado helpis la movadon? Ili komparas sin al la verduloj ĉar ili komenciĝis malgrande sed nun havas grandan influon. Nu, jes sed ĉiuj politikpartioj komenciĝis malgrande sed ne ĉiuj iĝis grandaj. Kaj la verduloj estas malbonaj ekzemploj ĉar ili estas tre etaj en ĉiuj landoj krom Germanio. Ili deklaras ke aliĝi al alia politikpartio kaj konvinki ilin subteni esperanton, estas malsukcesa vojo, sed krei apartan politikpartion ankaŭ ne sukcesis. Laŭ mi, oficiala aprobo de Esperanto neniam venos per aparta esperantista politikpartio, se oni volas Esperanton iĝi oficala lingvo de la EU, provu konvinki jam ekzistantan politikpartion.

Mi opinias ke EDE ne estas vera politikpartio. Ili ne havas seriozan programon, ili ne strebas gajni parlamentanon aŭ iam atingi potencon. Ili nur volas la senpagan reklamadon kaj tial kreis ŝajn-politikpartion. Eĉ se EDE estus en la balotilo en mia lando, mi ne voĉdonus por ili.